„Wyglądały jak brudne kamyczki...
Przywykłam do tego, że diamenty błyszczą w pudełkach...”
‘They were kind of dirty looking pebbles. … I’m
used to seeing diamonds shiny and in a box …’*
Przywykłam do tego, że diamenty błyszczą w pudełkach...”
‘They were kind of dirty looking pebbles. … I’m
used to seeing diamonds shiny and in a box …’*
Wypowiedzi Naomi Campbell z procesu Charlesa Taylora trudno uznać za nietypowe i choć nie są szczególnie odkrywcze, to współbrzmią z myślami wielu ludzi. W przeważającej mierze wynika to z nikłej wiedzy o pochodzeniu diamentowej i złotej biżuterii, którą przekazujemy swoim ukochanym w podarunku. Fakt, że takie wyszukane produkty zrodziły się z krwi, potu i łez w warunkach urągających fundamentalnym prawom człowieka, oraz że za zyski z wydobycia diamentów i złota kupowano broń na potrzeby brutalnych konfliktów (pełnych mordów, gwałtów i okaleczeń) jest na ogół przemilczany lub zwyczajnie nieznany.
The comments from Naomi Campbell’s witness statement in the trial of Charles Taylor are hardly unique. Indeed, while not from the mouth of babes, her remarks will resonate with many in the general public. This is because we are largely ignorant of the provenance of the diamond and gold jewelry that we bestow upon our loved ones as gifts. The fact that such high street purchases may be borne out of blood, sweat and tears in situations infringing upon fundamental human rights, or where the proceeds of diamond and gold mining have been traded for arms in brutal conflicts involving murder, rape and mutilation, remains largely unknown or is not acknowledged.
 |
| Source: Mert & Marcus |
Finansowe korzyści z wydobycia diamentów są częstą przyczyną konflików od ponad stulecia. Ów przemysł wielokrotnie sprawdził się jako cenne źródło finansowania konfliktów toczących się w krajach subsaharyjskich: Angoli, Demokratycznej Republice Konga, Liberii, Sierra Leone, na Wybrzeżu Kości Słoniowej i Zimbabwe. Prowadzona przez Global Witness and Partnership Africa Canada (PAC) kampania przeciwko wykorzystywaniu diamentów do finansowania konfiktów była jednym z czynników prowadzących do wdrożenia wielostronnego, wspieranego państwowo Procesu Kimberley. Ów proces ma na celu ograniczenie przekazywania nieobrobionych diamentów ruchom partyzanckim, wykorzystujących otrzymany kapitał do finansowania aktów przemocy, a także naruszających prawa człowieka i międzynarodowe prawo humanitarne. Ostatnimi czasy Proces krytykowany jest za słabą kontrolę państwową, która umożliwia wznowienie przemytu diamentów, oraz przez którą „krwawe diamenty” certyfikowane są jako niezwiązane z konfliktami. Przemysł diamentowy trudzi się do dziś nad stworzeniem wiarygodnego systemu audytowego, uwzględniającego śledzenie i monitorowanie podejrzanych diamentów w ramach walki z handlem krwawymi diamentami.
For over a century, the mining of diamonds has frequently led to conflict, due to the vast financial rewards that can be reaped. It has proven a valuable source of finance for on-going conflicts in sub-Saharan countries like Angola, the Democratic Republic of Congo (DRC), Liberia, Sierra Leone, Côte d’Ivoire and Zimbabwe. The campaign by Global Witness and Partnership Africa Canada (PAC) against conflict diamonds was one of the drivers behind the creation of the multi-stakeholder, government-backed Kimberley Process, designed to stem the flow of rough diamonds to rebel movements to fund violent activities that included human rights abuses and serious violations of international humanitarian law. Recently, it has come under severe strain in the face of poor government controls, leading to renewed diamond smuggling, and so-called ‘blood diamonds’ being certified as conflict-free. Significantly, the diamond industry has struggled thus far to create a credible auditing system, which includes the tracking and monitoring of suspect diamonds, as part of the fight against the trade in conflict diamonds.
Pytanie zatem, w jakim stopniu możemy być pewni tego, że w procesie powstawania złotej i diamentowej biżuterii pochodzącej z objętych lub zagrożonych konfliktem, bogatych w zasoby naturalne krajów, nie następowały naruszenia fundamentalnych praw ludzkich? Jakie w takich warunkach problemy i wyzwania stoją przed rządami, sektorem ekskluzywnej biżuterii, społeczeństwem obywatelskim i instytucjami międzynarodowymi, na drodze do stworzenia odpowiedzialnych zasad i procedur zarządzania łańcuchem dostawy? Dlaczego polityka rządowa i instytucjonalna tak często okazuje się nietrafiona lub nieefektywna? Czy dobrowolne, branżowe inicjatywy – w tym samoregulacja – zamiast regulacji odgórnej pozwolą na odpowiedzialniejsze pozyskiwanie złota i diamentów z takich regionów? W sytuacjach, kiedy możliwe jest prześledzenie pochodzenia złota i diamentów, używanych w sektorze ekskluzywnej biżuterii do warunków, w których prawa człowieka i prawo humanitarne są rażąco naruszane – w jaki sposób można doprowadzać ludzi do odpowiedzialności i naprawiać wyrządzone szkody?
The question is to what extent can we be sure that diamond and gold jewellery, originating from certain mineral rich countries in conflict-affected and high risk areas, has not been sourced in breach of fundamental human rights? What problems and challenges do governments, the fine jewellery sector, civil society and international institutions face in trying to develop responsible supply chain management policies and procedures in such circumstances? Why are so many governmental and institutional policy responses inappropriate or ineffective? Can voluntary, industry-based initiatives, including self-regulation, rather than mandatory regulations achieve the responsible sourcing of diamonds and gold from such areas? Where traceability mechanisms exist for diamond or gold used in the fine jewellery sector and they lead back down the supply chain to flagrant violations of human rights and humanitarian law, what forms of accountability exist and what remedies are available to redress those violations?
 |
| Source: http://www.jcrs.com |
U początków Procesu Kimberly niektórzy sygnatariusze – w tym Rosja, Izrael i Chiny – nie zgadzali się na regularne, niezależne audyty. Brakowi rzeczywistego obowiązywania systemu certyfikacji (KPCS) w tych krajach nie pomógł słaby język, w jakim napisano samo memorandum porozumienia, według którego „misje audytowe prowadzone przez innych sygnatariuszy” mogą być powoływane, „kiedy istnieją wiarygodne wskazania poważnych niezgodności z systemem certyfikacji”. Nie można tu zatem mówić o jakiejkolwiek rzeczywistej odpowiedzialności, a tym bardziej o rozbudowanym systemie audytów z udziałem stron trzecich. KPCS opiera się raczej – jak można sądzić z treści memorandum – na wymianie informacji między sygnatariuszami. W ostatnich latach można odnotować coraz większe niezadowolenie z braku odpowiedniego monitoringu w sprawie kopalni diamentowych Marange w Zimbabwe, w ramach czego Global Witness wezwali sygnatariuszy do zawieszenia członkostwa Zimbabwe w Procesie Kimberley oraz wysłania do kraju misji audytowej. Sprawa nasiliła się ostatnimi miesiącami wraz z pojawieniem się doniesień o rażących naruszeniach praw górników pracujących w kopalniach Marange, w tym donosów o obozach tortury służb bezpieczeństwa Zimbabwe. Jak dotąd Process Kimberley okazał się bezsilny.
At the beginning of the Kimberly Process a number of Participant States, including Russia, Israel and China, resisted regular independent monitoring. Lack of enforcement of the KPCS in those countries was not helped by the weak language in the MoU itself. It states that ‘review missions by other Participants’ would only take place ‘where there are credible indications of significant non-compliance with the Certification Scheme’.Thus, there is no real accountability in the process let alone a more sophisticated system of third party monitoring. Instead, the KPCS is based upon a process of mutual cooperation in information-sharing among the Participants, as is evident from the MoU. In recent years there has been growing concern about the lack of adequate monitoring in the case of Zimbabwe’s Marange diamond fields, with Global Witness calling for the Participants to suspend Zimbabwe from the Kimberley Process and to send a review mission into country. The matter has only intensified in recent months with reports of flagrant human rights abuses perpetrated against miners in the Marange diamond fields, including torture camps run by Zimbabwean security forces, although thus far the Kimberly Process has been powerless to address the matter.
W branży handlu złotem i diamentami, która jest ostatnim ogniwem łańcucha dostawy, panuje powszechne przekonanie, że trzeba dołożyć większych starań w celu uporządkowania kwestii pozyskiwania, produkcji i handlu diamentami i złotem. Jednocześnie uznaje się, że osiągnięcie tego celu będzie możliwe tylko, jeśli sektorowi górniczemu i branży jubilerskiej uda się wywrzeć nacisk na rządach, dostawcach, pośrednikach, a nawet klientach, by ulepszyć standardy obowiązujące w łańcuchach dostawy owych towarów.
In the diamond and gold jewellery trade, which constitutes the final link in the supply chain, there is a widely-held belief that more needs to be done in order to clean up the sourcing, production and trade of both diamonds and gold. However, it is also acknowledged that this can only be achieved if the mining sector and the jewellery industry can work constructively to applying pressure on governments, suppliers, traders and even customers to improve standards throughout the supply chains for diamonds and gold.
Branżowe standardy certyfikacji diamentów i złota w sektorze wydobywczym i jubilerskim mają (na ogół) na celu ulepszenie standardów przy kolejnych ogniwach łańcucha dostawy. Ich zadaniem jest zmiana zachowania klientów, lecz takie działania odniosą skutek tylko, jeśli publika zostanie doinformowana co do pochodzenia złota i diamentów wykorzystywanych w produkcji ekskluzywnej biżuterii.
Industry-led standards for the RSCM of diamonds and gold in the mining sector and the fine jewellery industry (generally) seek to improve standards upstream along the supply chain and are directed at changing customers’ behaviour but this can only come about if there is better information about the sources of diamonds and gold used in the fabrication of fine jewellery.
 |
| Source: Mert & Marcus |
International Council on Mining and Minerals (ICMM), w ramach działania na rzecz respektowania podstawowych praw człowieka w sektorze górniczym, proponuje system zainspirowany programami ONZ, oparty na zasadzie „due diligence”, wziętej z kolei z dorobku Johna Ruggiego. Kluczowy jest tu fakt, że organizacja branżowa (ICMM) połączyła siły z Międzynarodową Korporacją Finansową (IFC), światowym stowarzyszeniem branży paliwowej na rzecz środowiska i społeczeństwa (IPIECA), oraz Międzynarodowym Komitetem Czerwonego Krzyża (MKCK), by stworzyć bardziej praktyczne wytyczne, które miałyby pomóc spółkom wydobywczym w utrzymaniu bezpieczeństwa operacyjnego przy jednoczesnym uszanowaniu praw człowieka i prawa humanitarnego. Owa inicjatywa znana jest pod nazwą Implementation Guidance Tools (IGT), a jej szczególnym celem jest ustosunkowanie się do niektórych z wyzwań, z którymi musiały się w praktyce zmierzyć spółki górnicze przy wdrażaniu VPSHR. Przypomina to, czy może nawet pokrywa się to z Due Diligence Guidance OECD, którą omówiliśmy wcześniej, ale może się jednak okazać mieć większy wpływ.
The International Council on Mining and Minerals (ICMM) has led with a ‘UN-framework’ inspired approach to respect basic human rights in the mining sector, based on ‘due diligence’, which takes its lead from the work of John Ruggie. Key in this respect is the fact that an industry-based organisation (the ICMM) has joined with the International Finance Corporation (IFC), the global oil and gas industry association for environmental and social issues (IPIECA), and the International Committee of the Red Cross (ICRC) in launching a more practical guide to help mining companies maintain operational security while ensuring respect for human rights and humanitarian law. The initiative is called Implementation Guidance Tools (IGT) and is specifically directed towards addressing some of the challenges that the mining companies, applying the VPSHR, have encountered in practice. This mirrors – and perhaps even duplicates – the work conducted by the OECD with its Due Diligence Guidance,which we examined in the previous section but potentially may have more bite.
Proces Kimberly (znany jako KPCS), hołubiony niegdyś jako najbardziej udana próba zatamowania przepływu diamentów przez ogarnięte wojną i konfliktami regiony, stracił już nieco blasku ze względu na niezdolność jego sygnatariuszy do odniesienia się na polu politycznym do kwestii krwawych diamentów z zimbabwejskich kopalni Marange. Dzieje się tak pomimo wnikliwego monitorowania obecnego w procesie certyfikacji, obejmującego m.in. „tropienie śladów” diamentów z Marange przez Kimberly Process, które pozwala na uzyskanie pewnej identyfikowalności towarów.
The Kimberly Process or KPCS, once vaunted as the most successful attempt at stemming the flow of conflict diamond war-torn and conflict-affected areas has lost some of its shine due to the failure of its Members to address politically the issue of blood diamonds from the Marange diamond fields in Zimbabwe. This is despite the heavy monitoring that exists within the certification process, including the Kimberley Process’ own ‘foot printing’ of diamonds from the Marange area, which is a form of traceability.
 |
| Source: Mert & Marcus |
Równolegle do Procesu Kimberley działa Diamond Development Initiative, której celem jest rozwiązanie kwestii krwawych diamentów. Diamond Development Initiative, ustanowiona przez szereg organizacji pozarządowych i dostawców z branży, ma za zadanie wypełnić luki w certyfikacji Procesu Kimberley, ustosunkowując się do warunków życia i pracy górników z diamentowych biedaszybów. Owi górnicy należą do najbiedniejszych pracowników w tym przemyśle. W sektorze wydobycia złota przyjęto podobne podejście, w ramach którego Fairtrade Foundation i Alliance for Mining wydają certyfikaty złota „Fairtrade” i „Fairmined”, koncentrując się w znacznej mierze na złocie wydobywanym na małą skalę.
Alongside the Kimberley Process there is the Diamond Development Initiative that is trying to deal with the issue of conflict diamonds. Established by a group of NGOs and industry suppliers, the Diamond Development Initiative has sought to fill gaps in the KPCS by addressing the basic working and living conditions of artisanal diamond miners, who count among some of the poorest in the diamond industry. A not dissimilar approach exists in the gold sector, where the Fairtrade Foundation and Alliance for Mining, with its ‘Fairtrade’ and ‘Fairmined’ certified gold, concentrates to a large degree on ASM.
Kolejną branżową inicjatywą jest World Gold Council ze standardami „Conflict-Free Standard” i „Chain of Custody Standard”. WGC jest członkiem ICMM i (omówionego dalej) RJC, wspiera Due Diligence Guidance OECD i aktywnie wspomaga opracowanie doń aneksu o złocie. Ponadto, WGC udziela wsparcia wielu inicjatywom z poszczególnych krajów, m.in. amerykańskiego Aktu o Reformie Wall Street i Ochronie Konsumentów Dodda-Franka z 2010 roku.
Another industry initiative is the World Gold Council with its ‘Conflict-Free Standard’ and ‘Chain of Custody Standard’. It is a member of both the ICMM and the RJC (for which see below) and is supportive of the OECD Due Diligence Guidance and is actively supporting the drafting of the Gold Supplement. Besides this, the World Gold Council supports a number of individual country initiatives, like that of the US with the Dodd-Frank Wall Street Reform Act, 2010.
 |
| Source: Mert & Marcus |
Tymczasem wygląda na to, że największe postępy odnosi inna branżowa inicjatywa – Responsible Jewellery Council (RJC) ze swoim „łańcuchem dowodowym”. Inicjatywa dąży do opracowania polityki certyfikacji obejmującej cały łańcuch dostawczy od kopalni do ostatecznego nabywcy diamentów, złota i platyny. Jej celem jest zapewnienie transparencji łańcucha dostaw przy pomocy „łańcucha dowodowego”, który dąży do zagwarantowania etycznego i odpowiedzialnego pozyskiwania złota i diamentów, oraz utworzenia praktycznego systemu identyfikowalności.
However, it is another industry-led approach, this time by the Responsible Jewellery Council (RJC) with its ‘Chain of Custody’ that arguably is making the most headway so far. It has worked actively to develop a policy of RSCM right along the supply chain from the mine to the customer for diamond, gold and platinum metals. The policy aims at transparency in the supply chain through a so-called ‘Chain of Custody’, which aims at ethical and responsible sourcing of diamonds and gold, a workable traceability system.
 |
| Source: Mert & Marcus |
Istnieje wiele odmiennych, choć teoretycznie komplementarnych inicjatyw wspierających „należytą staranność” i ulepszenie identyfikowalności krwawych diamentów oraz brudnego złota. Jak skutecznie udaje im się ograniczyć przepływ diamentów i złota z ogarniętych konfliktem i zaognionych regionów? Jest prawdopodobne, że bez adekwatnych mechanizmów monitorowania i nadzoru, zatrzęsienie inicjatyw międzyrządowych, koalicyjnych, organizowanych przy udziale wielu interesariuszy i prywatnych doprowadzi najzwyczajniej do „zmęczenia prawnego”.
There are a host of different but supposedly complementary efforts at due diligence and improved traceability of blood diamonds and dirty gold. How effective are any of them in stemming the supply of diamonds and gold from conflict-affected and high risk areas around the world? It is likely that without adequate monitoring and surveillance mechanisms the abundance of inter-governmental, coalition, multi-stakeholder and private initiatives, may simply lead to ‘code fatigue’.
* Zeznanie Naomi Campbell, sprawa nr SCL-2003-01-T, Prokurator Sądu Specjalnego dla Sierra Leone kontra Charles Ghankay Taylor, 5 sierpnia 2010.
* Witness testimony of Naomi Campbell, Case No. SCL-2003-01-T, The Prosecutor of the Special Court of Sierra Leone v Charles Ghankay Taylor, Thursday, 5 August 2010.
Termin „brudne złoto” został wymyślony w ramach kampanii „No Dirty Gold” („Nie dla brudnego złota”), aby uświadomić dostawcom, sprzedawcom i – ostatecznie – konsumentom wpływ wydobycia złota na warunki społeczno-ekonomiczne, przyrodnicze i humanitarne w niektórych krajach. Do konsekwencji działalności tego przemysłu zaliczają się przemieszczenia społeczności lokalnych, skażenie wody pitnej, degradacja środowiska, a także naruszanie praw pracowniczych oraz standardów bezpieczeństwa i higieny.
The term ‘dirty gold’ was coined by the ‘No Dirty Gold’ campaign as a proxy for alerting suppliers, retailers and ultimately consumers to the socio-economic, environmental and human rights’ impacts of gold mining in some countries, which may include the displacement of local communities, contamination of fresh water, environmental degradation and the infringement of workers’ rights, health and safety standards.
More information:
Ian Smillie, Blood on the Stone: Greed Corruption and War in the Global Diamond Trade (London, New York, Delhi: Anthem Press in conjunction with the International Development Research Centre, Ottawa, 2010) for a detailed overview of the history, and contemporary spread, of blood diamonds.
Global Witness, A Rough Trade: The Role of Companies and Governments in the Angolan Conflict (London: Global Witness, 1998).
Partnership Africa Canada, The Heart of the Matter: Sierra Leone, Diamonds and Human Security (Ottawa: Partnership Africa Canada, 2000).
Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing the United Nations ‘Protect, Respect and Remedy’ Framework, Report of the Special Representative of the Secretary-General on the issue of human rights and transnational corporations and other business enterprises, John Ruggie, A/HRC/17/31, 21 March 2011, endorsed in the Res. 17/4 adopted by the Human Rights Council, A/HRC/RES/17/4, 6 July 2011.
The Diamond Industry Fact Sheet (World Diamond Council) at www.diamondfacts.org.
Philip Olden, ‘OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chain Management of Minerals form Conflict-Affected and High Risk Areas: Implications for the Supply Chain of Gold and Other Precious Metals’ (August, 2010), 44 pp.
Details about the Extractive Industries Transparency Initiative (EITI) can be found at: http://eiti.org/.
The Voluntary Principles on Security and Human Rights or VPSHR can be found at: http://www.voluntaryprinciples.org/.
OECD Guidelines on Multinational Enterprises, adopted in 1976, revised in 2000 and 2011, now retitled as the OECD Guidelines on Multinational Enterprises: Recommendations for Responsible Business Conduct in a Global Environment, May 2011, available at: http://www.oecd.org/dataoecd/43/29/48004323.pdf.
UN Global Compact, available at: http://www.unglobalcompact.org/; see Karin Buhmann, ‘Regulating Corporate Social Responsibilities at the UN Plane: Institutionalising New Forms of Law and Law-making Approaches?’ (2009) 78 Nordic Journal of International Law, 1-52 at 30-39 on this regulatory response to informal norm-setting and its reflexive character.
OECD Risk Awareness Tool for Multinational Enterprises in Weak Governance Zones was adopted by the OECD Council on 8 June 2006, as part of the OECD Investment Committee’s follow-up to the G8 Summit Statement, available at: http://www.oecd.org/document/5/0,3746,en_2649_34889_36899994_1_1_1_1,00.html
OECD Due Diligence Guidance for Responsible Supply Chains of Minerals from Conflict-Affected and High-Risk Areas, 2010, approved by the OECD Investment Committee, the OECD Development Assistance Committee (DAC) and endorsed by the 11-Member strong International Conference on the Great Lakes Region (ICGLR) in the Lusaka Declaration, 15 December 2010, available at: http://www.oecd.org/dataoecd/62/30/46740847.pdf
Guidance on Responsible Business in Conflict-Affected and High Risk Areas: A Resource for Companies and Investors (New York: UN Global Compact/UNPRI, 2010), available at: http://www.unglobalcompact.org/docs/issues_doc/Peace_and_Business/Guidance_RB.pdf
The World Gold Council Conflict-Free Standard or ‘WGC Standard – Conflict-Free Gold and the ‘Chain of Custody Standard, both dated 16 June 2011, are available at:
http://www.gold.org/about_gold/sustainability/conflict_free_standards/.
The RJC’s ‘Chain of Custody’ is part of a long-term work programme, concluding in 2011, details of which are available at: http://www.responsiblejewellery.com/chain-of-custody.html.
