Na przestrzeni ostatnich kilku lat, handel podrabianym towarem stał się dla społeczeństw europejskich, szczególnie tych o rozwiniętych gospodarkach prawdziwą zmorą. Zalew taniego, podrobionego towaru nieznanego pochodzenia, wpływa nie tylko na gospodarkę, ale może także w skarajnych przypadkach stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia korzystających z takich towarów konsumentów. Już prawnie dziesięć lat temu, podjęto próby walki z nieuczciwym handlem.
Od 1 lipca 2004 r., obowiązuje Rozporządzenie Rady (WE) nr 1383/2003 dotyczące działań organów celnych skierowanych przeciwko towarom podejrzanym o naruszenie niektórych praw własności intelektualnej oraz środków podejmowanych w odniesieniu do towarów, co do których stwierdzono, że naruszyły takie prawa. Jednakże z biegiem czasu, oraz rosnącą wymianą towarową z państwami trzecimi, okzało się, że przyjęte regulacje nie są wystarczające i niezbędnym stało się dokonanie przeglądu dotychczasowych regulacji w obszarze ochrony celnej praw własności intelektualnej. W tym celu, już w 2008 roku podjęto szereg inicjatyw, konsultacji oraz prac, aby w 29 czerwca 2013 r., uwzględniając art. 207 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, w życie weszło Rozporządzenie Rady i Parlamentu Europejskiego nr 608/2013, w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej przez organu celne.
 |
| styllove.blogspot.com |
Zgodnie z treścią nowej regulacji, dotychczasowe rozporządzenie przestanie obowiązywać z dniem 1 stycznia 2014 r. Nową regulację można określić jako rewolucyjną, gdyż wprowadza wiele zmian oraz nowych instytucji (narzędzi), niezbędnych do lepszej ochrony praw własności intelektualnej. Poszerzono zakres katalogu praw własności intelektualnej chronionych na gruncie ochrony celnej, poprzez wprowadzenie pojęcia: nazwy handlowej (trade names), o ile są chronione jako prawa wyłączne na gruncie prawa krajowego, topografii układów scalonych oraz wzoru użytkowego.
Ochroną objęte zostały także urządzenia zaprojektowane lub przystosowane w celu umożliwiania lub ułatwiania obchodzenia technicznych zabezpieczeń. Poszerzeniu uległ także krąg uprawnionych podmiotów do zainicjowania postępowania. W miejsce posiadacza prawa wprowadzono pojęcie uprawnionego (z prawa własności intelektualnej), zgłaszającego oraz posiadacza decyzji. Wprowadzono także podział na wnioski krajowe i unijne, oraz szereg innych pojęć. We wszystkich państwach członkowskich obligatoryjnie wprowadzono tzw. procedurę uproszczoną przewidującą możliwość zniszczenia towarów bez podejmowania kroków prawnych, na podstawie porozumienia między dwoma zainteresowanymi stronami.
Nowa instytucja, umożliwia przy zachowaniu odpowiednich warunków, zniszczenie towaru z wyłączeniem obowiązku uzyskania orzeczenia sądowego potwierdzającego naruszenie praw własności intelektualnej. W ramach walki z naruszeniami praw, dokonywanej w małych ilościach (np. drogą przesyłki pocztowej), wprowadzono procedurę niszczenia towarów znajdujących się w małych przesyłkach, bez nadmiernego angażowania poszkodowanych. Ponadto nowa regulacja utrzymuje kompetencje organów celnych do kontroli wszystkich towarów objętych dozorem celnym niezależnie od przeznaczenia celnego. Wprowadzono także specjalistyczne bazy wymiany informacji pomiędzy organami celnymi poszczególnych krajów członkowskich oraz centralną bazę danych do rejestracji wniosków o podjęcie działań przez organy celne oraz zatrzymanie. Uregulowano także zasady ponoszenia kosztów postępowania (z założenia przez uprawnionych, chyba, że ten wystąpiłby do osoby naruszającej o odszkodowanie).
Polityka celna stanowi jeden z filarów systemu ochrony praw własności intelektualnej w Unii Europejskiej, a wprowadzone zmiany mają na celu ograniczenie handlu i przepływu pirackich towarów, nie naruszając przy tym jednej z zasad rynku europejskiego, jaką jest swoboda przepływu towarów. Miejmy nadzieję, że nowe regulacje, jako bardziej aktualne okażą się wystarczające i ochronią przed zalewem rynku tanimi podróbkami.
Autor:
Zuzanna Kopaczyńka - Grabiec, radca prawny
