Statystyki na które powołuje się Alliance Model, organizacja non-profit, działająca na rzecz poprawy warunków pracy modelek, wskazują, że średni wiek modelek, w którym dziewczyny zaczynają pracę wynosi pomiędzy 13 a 16 lat, z czego 77% narażonych jest na bezpośredni kontakt z alkoholem i narkotykami a 56 % młodocianym modelkom w trakcie wykonywania pracy, nie towarzyszy opiekun prawny. Ostatnimi czasy środowiska związane ze światem modelingu z Nowego Jorku, wspierane przez topowe modelki postanowiły zawalczyć o prawa i godne traktowanie nieletnich modelek. Zgodnie z zarządzeniem CFDA (Stowarzyszenia Amerykańskich Projektantów Mody skupiającym ponad 400 projektantów świata mody) z czerwca 2011 r., do udziału w nowojorskim tygodniu mody nie będą dopuszczone dziewczyny, które nie ukończyły 16 roku życia. Jednakże inicjatywa ta nie rozwiązuje problemu do końca. Młode, początkujące modelki chcące szybko wybić się w modowym światku, niejednokrotnie fałszują dane dotyczące swojego wieku. Dlatego postanowiono podjąć dalej idące kroki prawne i uregulować status prawny nieletnich modelek. Dotychczasowe regulacje prawe w Nowmy Jorku, w szczególności przepisy Kodeksu Pracy oraz Ustawy o sztuce i działalności artystycznej (New York Arts and Cultural Affairs law) nie uwzględniały statusu modelek w wieku poniżej 18 lat. Problem nie dotyczył tylko czasu pracy ale także warunków i zabezpieczenia finansowego, bezpieczeństwa, świadczeń zdrowotnych, dostępu do edukacji i opieki.
 |
| Zdj. http://www.modelalliance.org |
Branżowe środowiska od dawna wzywały do zamian i zainteresowaniem się sprawą. W wyniku silnej i zdeterminowanej kooperacji Alliance Model oraz reprezentantów Senatu Stanu Nowy Jork udało się wdrożyć, miejmy nadzieję, kamień milowy w zakresie praw nieletnich modelek. W dniu 12 czerwca 2013 r., przegłosowano projekt ustawy zmieniającej Kodeks Pracy oraz Ustawę o sztuce i działalności artystycznej w zakresie poszerzenia definicji „artystycznych i kreatywnych usług” (artistic and creative services) w zakresie zatrudnienia oraz edukacji, nieletnich modelek zarówno tych pracujących na wybiegach jak i fotomodelek. Zgodnie z projektem ustawy, nastolatki miałyby być traktowane jak dziecięcy aktorzy czy piosenkarze. Środowiska wspierające świat modelingu, z niecierpliwości oczekują wejścia z życie tej ustawy.
Także poza Stanami Zjednoczonymi, podjęto pewne inicjatywy mające na celu polepszenie warunków pracy modelek, i nie tylko tych nieletnich. Stowarzyszenie Equity – branżowy związek zawodowy aktorów, reżyserów i modeli Wielkiej Brytanii opracował 10-punktowy kodeks (Ten Point Code of Conduct) obejmujący zagadnienia wynagrodzenia, ubezpieczenia, godzin pracy, przerw, wyżywienia, transportu, dostępu do przebieralni oraz kwestii nagości w trakcie sesji zdjęciowych. W kwietniu tego roku, brytyjski magazyn Vogue jako pierwsze wydawnictwo stało się sygnatariuszem tego kodeksu. Wcześniej, w maju 2012 r., 19 redaktorów międzynarodowych edycji Vogu'a przyjęło pakt zobowiązujący do promowania zdrowszego wizerunku ciała w całej branży (Vogue Health Initiative).
Również, Izrael podjął pewne inicjatywy. Na początku tego roku oficjalnie wprowadził zakaz publikowania zdjęć zbyt szczupłych modelek. To pierwszy kraj na świecie, który próbuje ustawowo walczyć z wyśrubowanymi i często po prostu niezdrowymi kanonami piękna narzuconymi przez brutalny show biznes. Izraelski Knesset, przyjął prawo stosowanie do którego modelka chcąca wziąć udział w pokazie mody lub sesji zdjęciowej musi uprzednio dostarczyć zaświadczenie potwierdzające wagę ciała z ostatnich trzech miesięcy. Prawo zakazuje występować publicznie modelkom, u których stwierdzono niedowagę, tj. BMI (iloraz masy ciała w kilogramach i kwadratu wzrostu podanego w metrach) poniżej 18,5, natomiast jeśli modelka na zdjęciu została „odchudzona” w programie photo shop, musi to zostać wyraźnie zaznaczone pod takim zdjęciem.
Nowy Jork, słusznie określany jest mianem modowej stolicy świata, gdzie wiele modelek i modeli zaczyna swoją karierę w wieku już kilkunastu lat. Biznes bywa bardzo brutalny, szczególnie gdy w grę wchodzą wielkie pieniądze, dlatego niezbędne są przepisy zapewniające tym młodym pracownikom należytą ochronę. Miejmy nadzieję, że podjęte inicjatywy oraz nowe prawo, spotkają się z entuzjazmem i zostaną implementowane także do innych jurysdykcji na świecie. Izrael i Wielka Brytania pewne kroki już w tym kierunku podjęły.
Autor:
 |
| Zdj. Iwaszko |
Zuzanna Kopaczyńska-Grabiec, Radca prawny. Ukończyła studia prawnicze na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Stypendystka Universita degli studi w Maceracie (Włochy) oraz Uniwersytetu Ernst Arndt Moritz w Greifswaldzie, (Niemcy). Absolwentka Podyplomowego Studium Prawa Własności Intelektualnej na Uniwersytecie Warszawskim oraz kursu prawa własności intelektualnej organizowanego przez Światową Organizację Własności Intelektualnej WIPO. Współautorka rozdziału nt. polskiego prawa własności intelektualnej w „Media, Advertising & Entertainment Law Throughout the Word” pod red. Andrew B. Umer (2008 Thomson/West), oraz autor artykułów poświęconych prawom autorskim oraz handlu elektronicznemu. Mentor na imprezie 2013 Startup Weekend Warsaw wspieranej przez Kauffman Foundation. Specjalizuje się w prawie handlowym oraz w prawie własności intelektualnej.
